بررسی ساختار شیمیایی و پتانسیل آنتی اکسیدانی برخی گونه های جنس salvia l.

جنسl. salvia یکی از اعضاء تیره lamiaceae است. این جنس با بیش از 900 گونه پراکنش وسیعی در سرتاسر دنیا دارد. مراکز اصلی تنوع این جنس مدیترانه، آسیای مرکزی، آمریکا و جنوب آفریقا می باشند. این جنس در ایران 58 گونه گیاه علفی یکساله و چند ساله دارد که 17 گونه آن انحصاری هستند. به کار گیری تکنیکهای بیوتکنولوژی در تحقیقات مربوط به گیاهان دارویی در سالهای اخیر باعث شناخت بیشتر مواد موثره این گونه گیاهان شده است. با استفاده از پیشرفت های بیوتکنولوژی، تولیدات طبیعی گیاهان می توانند منبع عظیمی از ترکیبات شیمیائی جدید را برای پژوهش های داروسازی فراهم کنند. بسیاری از این مواد که به لحاظ فیزیولوژیکی ضد گیاهخواران و پاتوژنها می باشند، امروزه می توانند به عنوان باکتری کش ، حشره کش ، قارچ کش و دارو مورد استفاده قرار گیرند. از سوی دیگر، اثرات سمی احتمالی مقادیر بالای این ترکیبات بر انسان را نیز باید مد نظر قرار داد. در این پژوهش اجزاء اسانس 5 گونه از جنس مریم گلی (dc. s. hydrangea، l. s. nemorosa، s. sclarea l.، montbr. & auch. ex benth. s. staminea و s. urmiensis bunge) با استفاده از gc-ms بررسی و شناسایی شدند. محتوی فنل کل، فلاونویید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره این 5 گونه در شرایط in vitro به روش اسپکتروفتومتری مطالعه شد. همچنین اثرات ضدباکتری (بر روی 10 گونه باکتری گرم مثبت و منفی) بررسی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که عصاره متانولی گونه های فوق در غلظتهای مورد بررسی، هیچ گونه فعالیت ضدباکتری را بر علیه استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس و سیتروباکتر آمالوناتیکوس نشان ندادند. همچنین عصاره متانولی s. hydrangea dc. بیشترین مقدار فنل کل و عصاره متانولی sclarea s.بیشترین مقدار فلاونوئید را نشان دادند. در بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی، تفاوت چندانی بین ic50 های پنج گونه مورد بررسی دیده نشد. اثرات سیتوتوکسیسیتی عصاره های متانولی دو گونه s. sclarea l. و bunge s. urmiensis بر روی دو لاین سلول سرطانی مربوط به سرطان سینه (mcf-7) و سرطان روده (ht-29) بررسی شد.